KAYNAKLI İMALAT MUAYENESİ
Amaç
Sabit Bağlantı İşlemleri için üretici tarafından hazırlanan 2014/68/EU Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği Ek-1 Madde 3.1.2’ ye uygun Sabit Bağlantı Prosedür Şartnamelerinin onaylanması ve Sabit Bağlantıları gerçekleştiren personelin onaylanması işlemlerinin aşamalarını açıklamaktır.
Amaç
Sabit Bağlantı İşlemleri için üretici tarafından hazırlanan Sabit Bağlantı Prosedür Şartnamelerinin, Sabit Bağlantı Gerçekleştiren Personelin değerlendirilmesi ve onaylanması işlemlerini kapsar.
Muayene – İnceleme Gereksinimleri
Sabit bağlantı prosedürlerinin uygunluğu ve etkinliği
a. Görevlendirilen personel, imalatçının idari kontrolleri ve iş süreçlerini de tanımlayan prosedürlerin uygulamasını onayladığını doğrulamalıdır.
b. Görevlendirilen personel, tanımlanmış olan aktivitelerin başarıyla yerine getirilmiş olduğunu tayin için prosedürlerin uygun kalitatif ve kantitatif kabul kriterlerini refere ettiğini doğrulamalıdır.
c. Görevlendirilen personel, prosedürlerde sürecin gözetimi ve veri toplanmasında kullanılan teçhizatın kalibrasyon durumu için şartlar bulunduğunu doğrulamalıdır.
d. Görevlendirilen personel, kaynak ustalarının ve kaynak kalite kontrol elemanlarının kendilerine verilen görevleri yerine getirecek ehliyete sahip olduklarını doğrulayacak prosedürlere sahip olunduğunu doğrulamalıdır
Kaynak aktivitelerinin uygunluğu ve etkinliği
Görevlendirilen personel, kaynak aktivitesinin yapılan işin önemi ve karmaşıklığına göre hazırlanmış talimat, prosedür ve kontrol listelerine göre ve kontrollü şartlar altında yapıldığını doğrulamalıdır.
Personelin eğitimi ve vasıflarının uygunluğu ve etkinliği
Görevlendirilen personel, kaynak ustalarının ve kaynak kalite kontrol elemanlarının kendilerine verilen görevleri yerine getirecek ehliyete sahip olduklarını doğrulamalıdır.
Kayıt sisteminin uygunluğu ve etkinliği
Görevlendirilen personel, kaynak işlemlerinin ve testlerin kayıtlarının belirtildiği şekilde olduğunu, imalatçı tarafından proje gereksinimlerine göre doğruluk ve emniyet açısından gözden geçirildiğini doğrulamalıdır.
Muayene 4 aşamada gerçekleştirilir:
1. WPS ön değerlendirilmesi
2. WPS değerlendirilmesi
3. Kaynak personelinin değerlendirilmesi
4. Kaynak uygulaması
WPS Ön Değerlendirilmesi
Uzman öncelikle prosedürleri aşağıdaki gereksinimler için değerlendirir:
a. Kaynak proseslerinin tüm gereksinimleri karşıladığı
b. Ana metal ve dolgu metali uygunluğu
c. Asgari ön ısıtma ve ara geçiş sıcaklıklarının uygunluğu
d. Başlıca değişkenler olan akım yoğunluğu, voltaj, kaynak hızı ve koruyucu gaz akışı değerlerinde herhangi bir farklılık olduğunda yeni bir WPS ön değerlendirmesi
e. Kaynak pozisyonu, kaynak tipi ve kaynak prosesi için azami elektrot çapı, azami akım yoğunluğu, azami kök paso kalınlığının ön WPS de belirtilmesi
WPS Değerlendirilmesi
a. Ön WPS değerlendirilmesi dışında WPS’in de standartlara uygunluğu
b. WPS tarafından belgelendirilen kaynak pozisyonlarının (düz, yatay, dik, tepe) standartlara uyumu
c. Belirli bir kalınlık, çap, veya her ikisi için WPS’I belgelendirmek için gerekli testlerin tip ve sayılarının standartlara uyumu
d. Tüm uygulanabilir temel değişkenleri belirten bir WPS yazılı olarak hazırlanmış olmalıdır. Bu WPS değişkenleri için spesifik değerler Sabit Bağlantı Onay kayıtlarından elde edilebilir olmalıdır.
e. Sabit Bağlantı Onay kayıtlarında farklılıklar varsa WPS yeniden belgelendirilmelidir.
f. WPS belgelendirilmesi için kaynaklı test parçaları hazırlanmalıdır.
g. Görsel muayene, tahribatsız muayene ve mekanik testler için WPS test numuneleri hazırlanmalıdır.
h. Kaynak değerlendirilmesinin kabulü için görsel muayene, ultrasonik test veya radyografi ve mekanik testlerin standartları karşılaması gerekmektedir,
Kaynak Personeli Belgelendirilmesi
a. Kaynakçılar, kaynak operatörleri ve ayarcıları uyumlaştırılmış standartlar göre belgelendirilmiş olmalıdır.
b. Belirlenmiş kaynak prosesi için belgelendirilmiş olan kaynakçılar, kaynak operatörleri altı aydan fazla bir süredir iş almamışlarsa yeniden belgelendirilmeleri gereklidir.
c. Kaynakçı, Kaynak Operatörü/Ayarcısı kabiliyetlerini yeniden test edecek özel bir durum olmadığı müddetçe belirlenmiş kaynak prosesi için uyumlaştırılmış standartlarda belirtilen süreler boyunca işlem yatmaya yetkilidirler.
d. Kaynakçının belgelendirildiği kaynak pozisyonu uyumlaştırılmış standartlara uygun olmalıdır.
e. Kaynakçının veya kaynak operatörünün belgelendirildiği kalınlık ve çap aralığı uyumlaştırılmış standartlara uygun olmalıdır.
f. Kaynakçının veya kaynak operatörünün belgelendirme için yapması gereken kaynak tipi ve adedi uyumlaştırılmış standartlara uygun olmalıdır.
g. Prosesin temel değişkenleri kabul edilebilir sınırların dışında bir değişikliğe uğramışsa o proses için belgelendirilen kaynakçılar, kaynak operatörleri ve tespit kaynakçıları yeniden uyumlaştırılmış standartlara göre belgelendirilmelidirler.
h. Kaynakçının veya kaynak operatörünün belgelendirilmesi için kriterler uyumlaştırılmış standartlara uygun olmalıdır.
Uygulama
Görevlendirilen personel, tamamlanmış veya devam etmekte olan bir kaynak aktivitesini seçmeli, bunlardan uygun kaynak prosesini belirlemeli ve her bir kaynak için aşağıdaki gereksinimleri karşıladığını doğrulamalıdır:
a. Elektrod sınıf ve boyutu, ark uzunluğu, voltaj, akım yoğunluğu malzeme kalınlığına, oyuk tipine, kaynak pozisyonuna ve diğer şartlara uygun olmalıdır. Akım yoğunluğu elektrod imalatçısının tavsiye ettiği aralık içinde olmalıdır.
b. Örtülü ark kaynağı elektrotları standartlara uygun olarak satın alınmış ve koruma altında olmalıdır.
c. Düşük hidrojenli kaplamaları olan örtülü ark kaynağı elektrotları müsaade edilen sınırların dışında atmosfere maruz kalmışlarsa imalatçı tavsiyelerine uygun fırınlanmalıdır.
d. Daldırılmış ark kaynağı elektrodları ve flakslar standartlara uygun olarak satın alınmış ve koruma altında olmalıdır.
e. Gaz metal ark kaynağı veya flaks özlü ark kaynağı için kullanılan elektrodlar ve koruma gazları standartlara uygun olmalıdır.
f. Su verilmiş ve temperlenmiş çeliklerde ve çekme gerilimine veya ters gerilimlere maruz kalan malzemelerde elektro cüruf ve elektro gaz kaynak işlemleri kullanılmamaktadır.
g. Kaynak değişkenleri yazılı WPS’ e uygun olmalıdır.
h. Gerekli ise WPS’ de belirtilen ön sıcaklıkta işleme tabi tutulmalıdır
i. Kullanılan altlık malzemeleri standartlara uygundur.
j. Sıcaklık, rüzgar, yağmur ve kar gibi kaynak ortamları kaynak prosesini etkilemeyecek şartlarda olmalıdır.
k. Geçici veya destek kaynakları son kaynak işlemleri ile aynı gereksinimleri sağlamalıdır.
Kaynakçı Sertifikalandırma, Kaynak Operatörü/ Ayarcısı ve Sabit Bağlantı Onayı testlerinin uygun bulunması sonucu Sabit Bağlantı İşlemleri Onayı Belgesi, Kaynak Operatörü/ Kaynak Ayarcısı Yeterlilik Belgesi ve Kaynakçı Yeterlilik Sertifikası yayımlanır.
Sabit Bağlantı Prosedürlerinin Vasıflandırılması ve Şartnamesi İle İlgili Referans
AŞAMALAR
